Gruppo Bertone werd in 1912 opgericht door Giovanni Bertone. Bertone specialiseerde zich in autostyling, carrosseriebouw en fabricage en was ooit ook een autofabriek. Na de Tweede Wereldoorlog nam ontwerper Nuccio Bertone de leiding over en splitste het bedrijf in twee eenheden: Carrozzeria Bertone voor productie en Stile Bertone voor styling.
Bertone heeft auto's getekend voor onder bijvoorbeeld Abarth, Alfa Romeo, Aston Martin, BMW, Citroën, Ferrari, FIAT, Iso, Lancia, Lamborghini, Mercedes-Benz, Opel en Volvo en de styling van Bertone was onderscheidend, waarbij de meeste modellen een sterke "familiegelijkenis" hadden, zelfs als ze voor verschillende fabrikanten waren ontworpen.
Het bedrijf was gevestigd in Grugliasco in Noord-Italië. De meeste carrosserieën werden in Grugliasco compleet samengesteld en vervolgens naar bijvoorbeeld Fiat getransporteerd voor eindassemblage. Hieronder een foto van het transportterrein.
Het ontstaan van de Fiat 850 Spider:
Een open auto was in de jaren zestig de droom van veel Italianen en iedereen die auto's ontwierp of bouwde was zich hiervan bewust. Mijn website staat daar in het hoofdstuk "Le Fuoriserie" helemaal vol mee.
Ook Fiat zelf dacht hier over na en toen Nuccio Bertone het idee opperde om een spiderversie van de net verschenen Fiat 850 te bouwen werd dat met veel belangstelling ontvangen.
Heel snel werd besloten om met het uitwerken van het idee te starten zodat de Spider tegelijk met de Coupé op de Autosalon van Genève in maart 1965 gepresenteerd kon worden. Het hele proces van de ontwikkeling van de 850 Spider, van ontwerpschets tot presentatie, duurde slechts zeven maanden.
De Spider werd ontworpen door de Styling-divisie van Carrozzeria Bertone; Giorgetto Giugiaro was verantwoordelijk voor een groot deel van het werk.
De vorm was totaal verschillend van die van de sedan en de Coupé en leek wat op de Testudo, een prototype van een futuristische coupé met luchtgekoelde boxermotor die was gebaseerd op de Chevrolet Corvair.
Fiat ontwikkelde voor de Spider een eigen motor met 49 pk, twee meer dan de Coupé. Een paar dagen voor de opening van de Salone liet de persdienst van Fiat twee prototypes testen door journalisten: de ene auto was de standaardversie die op het punt stond gelanceerd te worden, terwijl de andere een luxere uitrusting had met een voorgemonteerde hardtop en een "Speciale" bekleding. Deze luxere Spider werd tentoongesteld op de Bertone-stand maar na de Salone besloot Fiat om die niet op de markt te brengen.
Bertone had een andere mening en besloot zijn eigen speciale versie te maken en die te verkopen als alternatief voor de Fiat-uitvoering.
Die werd in Autosalon van Turijn gepresenteerd onder de naam 850 CL. Vergeleken met de versie die voor Fiat is gebouwd, had hij
- chromen sierlijsten op de wielkasten,
- een in kleur gespoten paneel in plaats van de nep-achtergrille,
- een interieur van imitatieleer van betere kwaliteit,
- een driespaaks houten stuurwiel met roestvrijstalen spaken,
- verchroomde versnellingshandle met een nieuwe knop,
- dashboardpaneel in geoxideerde avional met rand in kunstleer,
- middenconsole met klok,
- ampèremeter en
- handschoenenkastje,
- wollen vloerbedekking.
Op verzoek was het mogelijk om een radio, veiligheidsgordels, andere veiligheidsvoorzieningen, een voetensteun voor de passagier, de bagageband, bagagedrager of skidrager, en elektron velgen. De carrosseriekleuren waren aanvankelijk allemaal metallic en pas later werden felle pastelkleuren toegevoegd.
Voor de Autosalon in Parijs werd deze persmededeling de wereld uitgegeven:
En daar hoorden deze foto's bij:
De aankondiging in Quattroruote:
Na de komst van de nieuwe Fiats 850 Sport Spider met 903 cc motor in maart 1968 verving Bertone de 850 C.L. door de Racer die leverbaar was in twee uitvoeringen: de Berlinetta en de Trasformabile.
De verschillen tussen beide modellen waren groter dan de afneembare hardtop van de C.L. en leek sterk op de Bertone Abarth 1000.
De Berlinetta had in feite een langwerpig dak van plaatstaal met een andere vorm dan dat van de Abarth 1000 waar ook de zijruiten ontbraken.
Deze hardtop niet kon worden verwijderd of vervangen door een canvas kap
De Trasformabile behield het canvas dak maar was verder in aankleding hetzelfde als de Berlinetta:.jpg)
De verschillen tussen de Fiat en de Bertone werden door Quattroruote duidelijk in beeld gebracht:
De Fiat 850 Spider was in de Verenigde Staten een groot succes en daarom begon Bertone ook de Racer te exporteren. Fiat-Roosevelt Motors bracht de auto zelf op de markt maar ze werden aangepast aan de lokale regelgeving door markeringslichten op de spatborden te monteren en kort daarna werden ze ook uitgerust met een kleinere motor met een cilinderinhoud van 817 cc zodat de Racer onder de limiet van 50 kubieke inch bleef waardoor er geen katalysator vereist was. Onder andere Lombardi deed dit ook met de Grand Prix.
In november van jaar 1968 werd op de Autosalon van Turijn ook de "850 Racer Team" toegevoegd aan het Bertone-assortiment die was afgeleid van de Berlinetta.
De chromen onderdelen verdwenen en in plaats van bumpers werden alleen "bumperoverriders" gemonteerd, aan de voorkantverbonden door een dunne buisvormige stang.
Verder een paar jodium mistlampen, anatomische stoelen zoals van de Lamborghini Miura en het onderste deel van de zijkanten werd zwart gespoten. Ook werd op de middenlijn van de auto een zwarte streep gespoten. Op verzoek was ook een Otas-motor van Franco Giannini mogelijk waarmee het vermogen op 60 pk werd gebracht.
Een latere versie:
De productie van de Spider bij Bertone:
Interessant om te weten is hoeveel Spiders Bertone gebouwd heeft. Hieronder zie je de gegevens van het Historisch Archief van Fiat met de chassisnummers van de "850 Spiders" die per jaar zijn geproduceerd en de geproduceerde motornummers.
Het totale aantal door Bertone gebouwde Spiders is 132635 en dat is als volgt tot stand gekomen:
De motornummers hieronder zijn van alle varianten van de Fiat "850" en daarom is het aantal geproduceerde motoren aanzienlijk hoger dan het aantal "850 Spiders". De verschillende motoren kregen ieder hun eigen afkorting voor het "motortype", namelijk "100 G" voor de sedan, "100 GC" voor de Coupé, "100 GS" voor de Spider, "100 GB" voor de Special, "100 GBC" voor de Sport Coupé en "100 GBS" voor de Sport Spider. Het ontbreken van in 1973 geproduceerde motornummers heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat de Spiders in het afgelopen jaar waren uitgerust met motoren die het voorgaande jaar waren geproduceerd.
Als je de productiegegevens van de Fiat 850 Spider bekijkt dan zie je dat de titel die hem in de jaren zestig werd toegekend als de best verkochte Italiaanse auto in de VS terecht is.
Van de totale productie werden er gedurende de productie van de Fiat 850 Spider en de Bertone-vatianten (1965 - 1973) er ongeveer 90.000 in de VS op de markt gebracht.
Het totaal aantal van de door Bertone zelf geproduceerde speciale versies, waren ongeveer 1500 van de CL en ongeveer 4500 van de Racer in de verschillende uitvoeringen (Convertible, Berlinetta en Team).
"The American challenge won by Bertone" was het motto van een advertentie die destijds in de pers verscheen. Daarin toonde Carrozzeria Bertone haar tevredenheid over de verkoopresultaten van de 850 Spider op de Amerikaanse markt. Toen de verkopen op de Europese markt begonnen terug te lopen, besloot Nuccio Bertone dat de Spider op de Amerikaanse markt nog mogelijkheden had, iets waar Fiat sterk aan twijfelde. De resultaten gaven hem duidelijk gelijk...
De advertentie van de Nederlandse importeur, Hans Maasland in Valkenburg, ZH.:
Voor de C.L. uit AutomobilRevue:
En een advertentie in Duitsland:
Er werd ook een test gepubliceerd in het Nederlandse jongensblad PEP:
Er werd ook deelgenomen aan rallies, in dit geval de Rally Monte Carlo in 1969:
En de Targa Florio in 1969:
Tot het faillissement in 2014 stond het bedrijf onder leiding van de weduwe van Nuccio Bertone, Lilli Bertone. Op het moment van faillissement had het zo'n 100 medewerkerswaarvan de meeste medewerkers hun baan verloren. Auto's uit het bedrijfsmuseum gingen naar andere musea, zoals Automotoclub Storico Italiano en Volandia.
Na het faillissement werd de naam Bertone overgenomen door een architect en gebruikt voor klein extern ontwerpbureau, Bertone Design, dat meer gericht is op industrieel ontwerp en architectuur.
