Hits: 1956

Battista "Pinin" Farina was in 1928 de oprichter van Carrozzeria Pininfarina en was een beroemd Italiaanse auto-ontwerper. "Pinin" (de jongste/kleinste (broer) begon op 12-jarige leeftijd te werken in de carrosseriefabriek Stabilimenti Farina van zijn broer Giovanni, en daar werd zijn interesse in auto's geboren. Hij verbleef tientallen jaren bij Giovanni's bedrijf waar hij carrosseriebouw leerde en na verloop van tijd zijn eigen auto's begon te ontwerpen.

Hij richtte in 1930 Carrozzeria Pinin Farina op zodat hij zich kon concentreren op het ontwerp en de constructie van nieuwe carrosserieën en kreeg al snel bekendheid. Alleen Carrozzeria Touring was in de jaren dertig populairder.

Ergens in de vroege jaren 1950, werd Stabilimenti Farina geïntegreerd in het inmiddels veel grotere Carrozzeria Pinin Farina. Dat begon in 1952 met opdrachten voor Ferrari en daarmee zou het bedrijf beroemd worden. Het grootste deel van het bedrijf werd vanaf die tijd geleid door zijn zoon, Sergio.

In 1961 mocht Battista Farina officieel zijn naam veranderen in "Battista Pininfarina" en daarmee wijzigde de bedrijfsnaam van "Carrozzeria Pinin Farina" in "Carrozzeria Pininfarina"

Carrozzeria Pininfarina heeft maar twee modellen met Fiat 850 techniek ontworpen en gebouwd en die zijn erg geslaagd te noemen. Jammer dat het bij deze prototypes is gebleven.

Een blik op het dashboard:

Volgens Quattroruote een van de mooiste ontwerpen op het Salon van Turijn in 1964:

Er was, naast de Spider, ook nog de Coupé met dezelfde techniek:

Let op het stuur dat kan wegklappen om het instappen makkelijker te maken:

Hits: 7129

Ugo Zagato was een Italiaanse auto-ontwerper en -bouwer. Hij werd in 1890 geboren in Gavello bij Rovigo en begon zijn loopbaanbij Officine Aeronautiche Pomilio. Hij verliet dit bedrijf in 1919 om in Milaan als carrosseriebouwer zijn eigen bedrijf op te zetten. Het was zijn bedoeling om de geavanceerde constructietechnieken van de luchtvaart over te brengen naar de automobielbouw. De auto's van die tijd waren nog groot en zwaar dus Ugo Zagato ontwierp ze als lichtgewicht constructies, met een frame van aluminiumplaat dat lijkt op een vliegtuigromp.

Als je het artikel beter wilt zien klik dan op de afbeelding.

De carrosserie leek met zijn hoekige lijnen weinig op eerdere ontwerpen van Zagato die toch vaak ronder waren. 

Van de "Z" zijn er maar weinig  gebouwd. Onderzoek naar de Zagato "Z" laat zien dat er nogal wat onduidelijkheid is over het aantal auto's dat gebouwd is. In tegenstelling tot de eerdere aanname van 4 of 5 bleef de stand op maximaal 3 staan. Onderstaande gegevens komen uit de (incomplete) archieven van Zagato en zijn door Marco Antonetto vastgelegd in het Italiaanse autoregister

Z#891 Fiat 850S Zagato 006486 Deze stond in oktober 1964 op de stand van Zagato tijdens de autotentoonstelling in Turijn
Z#830 Fiat 850S Zagato 005622 3 Maart 1965 (datum in archief)
Z#___ Fiat 850S Zagato 0116909 26 oktober 1965 (datum in archief)

Z#830 Fiat 850S Zagato "Z"

Z#830 Fiat 850S Zagato "Z":

Hits: 9374

O.S.I. (Officine Stampaggi Industriali) werd in 1960 opgericht in Turijn door Luigi Segre, voormalig directeur van Ghia en Arrigo Olivetti, een advocaat.
Tussen Ghia en O.S.I. heeft op die manier een langdurige samenwerking bestaan: diverse auto's ontworpen door Ghia werden gebouwd door O.S.I. 

Tijdens zijn korte bestaan ​​heeft O.S.I. een aantal interessante speciale carrosserieën en enkele belangrijke prototypes, zoals de "Bisiluro" en de "Scarabeo" gebouwd op basis van Fiat, Alfa Romeo en Ford. De Ford 20 M TS OSI Coupé bijvoorbeeld was vrij bekend.

Na het overlijden van Luigi Segre in 1962 werd diens aandeel overgenomen door Arrigo Olivetti, die het kleine bedrijf uitbreidde met een ontwerpcentrum en een testcentrum. Bekende figuren op het gebied van automotive design kwamen hier werken, zoals Sergio Sartorelli en Tom Tjaarda.

Verschillen van mening over de koers van het bedrijf veroorzaakten het aftreden van Eng. Bianco en de sluiting van het huisstijlcentrum in december 1967 maar de productie van standaardauto's en prototypes ging door, toevertrouwd aan de leiding van Sartorelli en zo konden openstaande bestellingen afgewerkt worden.
Vanaf januari 1968 begon een snelle uittocht van hooggekwalificeerd personeel en dat resulteerde er in dat Dante Giacosa, op aanraden van Sartorelli, O.S.I. in het FIAT Style Centre integreerde. O.S.I. stopte in 1968 met de bouw van carrosserieën en zette de activiteiten voort in de industriële gieterijsector.

Dit is de Fiat 850 die O.S.I. maakte aan de hand van een ontwerp van Michelotti en die uitkwam in Turijn:

Beter zicht op de motorkap:

De technische specificaties uit Automobil Revue van 1965:

Een ander model dat O.S.I. (in 1966) op basis van de Fiat 850 bouwde was een prototype van de Week-End:

+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-N I E U W-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+

Ik vond advertenties en foto's van verschillende modellen die door OSI werden gebouwd op basis van Alfa en Ford. Deze deelde ik met de webmaster van de OSI-club in Duitsland en die stuurde me per kerende email deze afbeeldingen:

Hits: 10449

Carrozzeria Alfredo Vignale werd in 1948 in Turijn opgericht door Alfredo Vignale. Alfredo werd geboren in 1913 en verliet, op zijn 11e, de lagere school om als leerling plaatwerker te beginnen bij Ferrero & Morandi, een bedrijf vlakbij zijn ouderlijk huis. Toen hij zeventien was begon hij bij Stabilimenti Farina, dat toen geleid werd door Giovanni Farina, de oudere broer van Pinin. Die was in 1928 uit het bedrijf vertrokken om Carrozzeria Pininfarina op te zetten.

Vignale werd bij Stabilimenti Farina een allround technicus. Zijn eerste stappen in de carrosseriebouw zette hij toen hij halverwege de dertig was: hij ruilde bij een Moto Guzzi dealer een oude motorfiets in voor een Fiat Topolino die met schade achter de werkplaats stond..
Het koetswerk van die Topolino was zo kapot dat Alfredo besloot er een aluminium carrosserie voor te bouwen die veel indruk maakte en zelfs besproken werd in het Engelse blad  ‘Autocar’.

De eerste carrosserie van Carrozzeria Alfredo Vignale na de oprichting in 1948 werd op Fiat 500 Topolino-basis gemaakt, waarna een speciale Fiat 1100 volgde. Vignale vestigde daarmee zijn naam en kreeg meerdere Italiaanse firma's als klant zoals Cisitalia, Alfa Romeo, Ferrari, Fiat, Maserati en Lancia.

De Cisitalia 202 CMM Aerodynamico ontwikkeld door Savonuzzi en gebouwd door Vignale, een van de mooiste auto's ooit:

Vignale werkte nauw samen met Giovanni Michelotti nadat die in 1959 zijn eigen ontwerpstudio opende. Deze samenwerking werd echter in 1962 definitief beëindigd.
Andere designers die werkten voor Vignale waren Rodolfo Bonetto en Virginio Vairo, de ontwerper van de Vignale 850 reeks.

Alfredo Vignale begon in 1961 auto's onder zijn eigen naam te produceren. Hij opende een fabriek van 40.0000 m2 in de buurt van Fiat's Mirafiori-fabriek in Crugliasco bij Turijn. In deze fabriek werd een hele reeks Vignale-auto's geproduceerd met behulp van lopende bandproductiemethoden waarbij auto's voornamelijk op rollend chassis van Fiat werden gebouwd. De nieuwe fabriek was een financiële uitdaging maar er was in die jaren genoeg werk om die aan te gaan.

De 1000 Sportiva naast een Opel Kadett Cabriolet en een Triumph Italia Vignale (?).

Alfredo Vignale was ook vaak aan de lopende band te vinden:

Vignale ontwierp en bouwde ook zelf auto's, meestal in kleine aantallen en meestal varianten van modellen van Italiaanse fabrikanten uit die tijd. Bekende ontwerpen zijn de versies van de Fiat 850 en de Vignale Gamine die gebaseerd was op de Fiat 500. Zijn laatste ontwerp  was in 1968 de carrosserie van een prototype van de Tatra 613.

De Vignale 850 versies werden in 1964 voor het eerst getoond op het Salon van Turijn:

De Vignales op foto's uit Quattroruote:

De Berlina (ook als Special te leveren):

De Coupe:

De Spider:

VERSIES VOOR DE ITALIAANSE MARKT FIAT 850 VIGNALE (1964-1969), met dank aan Gianni Todini.

1e serie (gebouwd van 1964-1966)

• Motor: Fiat 850 super sedan, type: 100.6002
• 843cc., 37pk.
• 12 inch velgen
• Ruitenwissers "gekruisd"
• Chromen profielen aan de bovenzijde van de voorspatborden
• Dubbel verchroomd profiel op de dorpels
• Motorventilatieroosters op het achterpaneel

2e serie (gebouwd in 1967)

• Motor: Fiat 850 super, type: 100.6002
• 843cc., 37cv.
• 12 inch velgen
• Ruitenwissers "gekruisd"
• Motorventilatieroosters op de achterklep in plaats van het achterpaneel
• Groot verchroomd profiel op de dorpels
• Geen chroomprofiel aan de bovenkant van de voorspatborden
• Chroomprofiel op de spatborden toegevoegd

3e serie (gebouwd in 1968)

• Motor: Fiat 850 Special, type: 100 GB 000
• 843cc., 47cv.
• Schijfremmen voor
• 13 inch velgen
• Ruitenwissers "parallel"
• Stuurwiel en dashboard van de 850 Special, met teller tot 160 km/u
• Gewijzigd lettertype van het logo op het achterpaneel

Het verschil tussen "gekruisde" en parallele ruitenwissers:

4e serie (gebouwd in 1969)

• Gelijk aan 3e serie
• Dubbele koplampen (kleiner interieur)

Versie "Luxe Export".

• Metallic lak
• Elektrische ramen
• Sigarettenaansteker
• Houten stuurwiel
• Toerenteller
• Vloerbedekking
• Verchroomde versnellingspook en handrem

Giannini versie 950/1000 (prototype)

• Motor van 850 Sport, opgeboord tot 930 cc met 54pk.
• Speciale nokkenas,
• Lichtmetalen oliecarter
• Toerenteller op het dashboard

De afmetingen:

Een Nederlandse folder van de Vignale 850 Coupé (3e serie):

De Nederlandse importeur in 1968 (klik op de foto om meer informatie over de importeur te lezen):

Dit was het hele assortiment op basis van Fiat:

Van links naar rechts: 600D Coupé , 124 Coupé Eveline, 500 Gamine, 125 Coupé Samantha en 850 Coupé

En een folder uit Frankrijk

Op Facebook bestaat een groep gewijd aan de Vignale 850 Spider. Daar heb ik een deel van de foto's van gebruikt en er een album van gemaakt. Hier vind je dat

Op Google Maps Earth vond iemand een Spider in slechte staat. De auto staat volgens de laatste informatie nog steeds op de Via Enrico Fermi 17 in Verona:

Een heel speciaal model was de Vignale 1000 Sportiva:

Op de website van Carrozzieri Italiani staan nog meer foto's

En er was het prototype van de Berlinetta "Dart" op basis van de 850 Special. Dit zou een van de laatste ontwerpen worden van Vignale als zelfstandig carrosserier:

Het front in detail:

Het bedrijf werd in 1969 overgenomen door De Tomaso die al eigenaar was van Carrozzeria Ghia. Kort na de verkoop, op 16 november 1969, stierf Alfredo Vignale bij een auto-ongeluk.

Zowel Ghia als Vignale werden in 1973 verkocht aan Ford.

De Argentijnse markt

De Vignale Coupé en Spyder waren eerder al beschikbaar in Argentinië. Eerst gebaseerd op de daar geproduceerde 600 met de 26pk motor van 770cc. Later kwamen ze beschikbaar met een 797cc motor van 36pk.

Martin Wildeboer maakte me er op attent dat op Ebay deze foto te koop stond; je ziet de ingetekende "Amerikaanse bumpers":

Het zou een idee kunnen zijn voor de bumpers van de Argentijnse Vignale 800 Spyder.

Vignale was wel een fabrikant met ambities: ze hadden zelfs een eigen onderdelencatalogus!

Deze afbeelding kreeg ik van Martin Wildeboer.

Hits: 2388

Twee jaar na het verschijnen van de Moretti 850 Berlina 4 porti, de Coupé en de Spider die in 1964 uitkwamen werd het assortiment in de zomer van 1966 uitgebreid met een nieuwe tweezits sportwagen, die verkrijgbaar was in drie versies en met twee motorvarianten.

Het model werd "Coupé Sportiva" genoemd om het te onderscheiden van de Coupé 2+2, die overigens met de andere versies in productie zou blijven. De auto had een volledig nieuwe carrosserie, weer ontworpen door Michelotti en viel op door de zachte, golvende lijnen.

Er waren mensen die van mening waren dat de 850 Coupé Sportiva een plagiaat was van Pininfarina's Fiat Dino Spider. In werkelijkheid werd de 850 Coupé Sportiva, in de getunede SS-versie, al getoond op de Saloncino dell'Auto da Competizione in februari, terwijl de Dino pas acht maanden later, op de Salone dell'Automobile in Turijn zou worden gepresenteerd.

Voor de carrosserie kon je kiezen voor de gesloten Coupé, een cabriolet of de interessantste: de Convertible, een targa-cabriolet met twee verwijderbare dakpanelen.
De foto hieronder toont een Sportiva van de eerste serie.

De Convertible:

Als opties waren er lederen interieur, spaak- of magnesiumwielen, elektrisch bedienbare zijruiten, whitewall-banden en metallic lak.

De 850 Coupé Sportiva was verkrijgbaar met standaard Fiat 850 techniek, terwijl de SS-versie gebruik maakte van dezelfde componenten als die van de andere Coupé 2+2 en de 1000 SC, die een grotere cilinderinhoud kreeg door de krukas te vervangen voor een met een slag van 74 mm wat 982 cc opleverde.
Voor deze mechanische aanpassingen werden Giannini-componenten gebruikt. Moretti was te trots op zijn verleden als motorbouwer om dit ooit bekend te willen maken.

Na de komst van de Fiat 850 Special in februari 1968 werden de modellen geüpdatet waarmee de Moretti's een sterkere motor en schijfremmen voor kregen.

De vernieuwde S2 maakte zijn debuut in maart 1969 tijdens het Autosalon van Genève en kreeg een grondige update aan de voorkant: de ooit verzonken koplampen in de lage behuizing van de eerste serie werden vervangen door units in diepe holtes in de spatborden.  Michelotti was hier op de een of andere manier geïnspireerd door de Dino 206.

Een Sportiva S2 Cabriolet en Coupé na de facelift

De S2 was daarmee anders dan de S4; de S2 Coupé werd gefacelift door de Zwitserse ontwerper Dany Brawand, die bij Studio Michelotti was vertrokken om naar Moretti te gaan.
Hij ontwikkelde een nieuwe stijl binnen het bedrijf.

In het nieuwe modeljaar veranderde ook iets aan de specificatie van de auto's, die nu ook voorbereiding voor een autoradio en de bevestigingpunten voor veiligheidsgordels bood. De S2 bleef op verzoek ook leverbaar met de 62 pk sterke 1000-motor terwijl de SS versies niet meer verkrijgbaar waren. Na deze modelupdate verviel ook het Targa-dak en was naast de Coupé alleen de Cabriolet nog leverbaar. 

Op het Autosalon van Parijs, in september van hetzelfde jaar, verscheen voor het eerst een prototype van de 850 Special Berlinetta genaamd. Daarover gaat dit artikel

Tijdens de Targa Florio van 1967 reden "Sastri" (Antonio Trupia)/Giuseppe Parla met een Sportiva 1000SS met met startnummer 138. Aan de foto's te zien ging het hard maar dat hielp niet want ze vielen uit.

Dit is een foto genomen tijdens de Targa Florio van 1968. De Moretti van Giuseppe Parla/Del Sette was wel in goed gezelschap geparkeerd!

Giuseppe Parla/Del Sette werden 47e algemeen en finishten op de 3e plaats in het klassement tot 1000cc
De auto met nr. 178 die voor de Moretti staat is een Alfa Romeo 33/2 van Teddy Pilette en Rob Slotemaker. Die werden 5e algemeen.
Zie ik achter op die Alfa de achterlichten van een Fiat 850??

In 1969 werd deelgenomen aan de Rally Mediterranee:

De deelnemerslijst (tenminste, als ze de motor van een Fiat 850 bij zich hadden):

Ook Moretti's raken soms in verval maar er is altijd iemand die ze wil redden.

Dat wordt nog een puzzel om alle onderdelen te vinden maar hieronder is er iemand al goed bezig:

En ook hier wordt hard gewerkt om een Moretti terug op de weg te zetten:

Hopelijk wordt deze ook gered:

Hits: 4612

Je ziet niet veel Fiat 850's die door Scioneri zijn gebouwd. Dat is jammer want het zijn zeker interessante modellen. Ook op het internet moet je je best doen om er informatie over te vinden en zelfs Alessandro Sannia besteedt er in "Fiat 850 Fuoriserie" maar een kort stukje aan.

Beide modellen hadden een vrij lang leven; ze kregen pas in 1967 een kleine update waarbij het voorpaneel iets complexer en beter afgewerkt werd terwijl de chroomlijsten aan de zijkanten verdwenen.

Op Facebook kwam ik in de groep "FIAT 850 - Ottoemezzo Club Italia" een aantal foto's tegen van Pippo uit Napels die trots zijn Scioneri 850 Coupé toonde.
Omdat foto's op Facebook vaak moeilijk terug te vinden zijn wil ik ze hier graag voor het nageslacht bewaren:

Niet voor al deze zeldzame auto's wordt goed gezorgd:

Een foto uit de folder:

Hits: 1421

De Moretti Berlinetta Sportiva S4 kwam in 1969 op de markt en was gebaseerd op de Fiat 850 Special.

Hij werd, zoals gewoonlijk, ontworpen door Michelotti en werd begin 1969 in productie genomen met een iets andere voorkant dan de Coupé- en Convertible. De voorkant was duidelijk geïnspireerd op de Sportiva maar de Berlinetta Sportiva had een hogere daklijn.

Moretti gaf nieuwe Coupé/Convertible de aanduiding "S2" en noemde deze Berlinetta Sportiva "S4" en de om ze van elkaar te kunnen onderscheiden; het nummer in de naam gaf aan hoeveel zitplaatsen er waren.

De afbeelding hieronder kun je vergroten met een klik.

In Quattroruote werd er dit over geschreven:

Jammer dat ook deze auto's in een weiland staan te verpieteren.