Projecten tussendoor

Een item dat volgens mij iedereen met een getunede Fiat 850 graag zou willen inbouwen is een Abarth OT dashboard. Vroeger kon je die als accessoire kopen en tegenwoordig komt er soms, heel soms, een origineel dashboard te koop, al gaan de prijzen dan wel door het dak.

Op de beurs "Auto e Moto d'epoca" in Padua vond ik in 2015 een replica van een Abarth OT dashboard. Duur maar wel de moeite van het onderhandelen waard. Inclusief alle instrumenten kon ik de vraagprijs wel betalen maar het nadeel was dat ik het dan pas na afloop van de beurs mee naar huis kon nemen. Die koop kon dus niet doorgaan.

Na wat navragen bleek de verkoper ook nog een los dashboard te hebben, zonder instrumenten. Het bestond uit een behuizing en een paneel voor de meters. Dat ging dus mee naar huis want ik wist dat ik nog een compleet set klokken van een Fiat 124 Coupé had liggen. En die passen. Om ze in te kunnen bouwen moest ik wel zelf alles bekabelen en aansluiten op de kabelboom van de 850.

Als ik toen had geweten in wat voor avontuur ik me had gestort dan had ik misschien beter weg kunnen lopen zonder het dashboard te kopen. Maar nu, na 9 jaar, heb ik eindelijk de eindstreep bijna bereikt. Het doel was deze opstelling:

De stappen die ik doorlopen heb laten zien dat het niet makkelijk was maar zijn zeker de moeite waard geweest.

Voor alle klokken konden worden ingebouwd en bekabeld moest ik een dashboardbekleding uit voorraad voorbereiden om de originele te vervangen.

Eerst de contouren van het nieuwe dashboard overgenomen op tape en daarna zagen in de bekleding.

 
Toen het nieuwe huis gemonteerd; en dan kunnen de instrumenten er in....

Dat inbouwen was nog de moeilijkste klus: omdat de km-teller en de toerenteller van de 124 Coupé te diep zijn passen ze niet in de opening waar normaal het dashboard va de 850 zit. Het plaatwerk wegsnijden was geen optie.

Daarom heb ik de km-teller gedemonteerd en met een Dremel een ring weggehaald van de behuizing. Ik bleek meer dan 2cm. weg te moeten halen om de behuizing in de 850 te laten passen.

Uitdaging daar was dat het weg te halen deel aan de voorkant van het huis zit want aan de achterkant zitten fittingen voor lampjes en waarschuwingslampen voor oliedruk, laadstroom, groot licht en richtingaanwijzers. Om na te kunnen denken over hoe het nu verder moest ging het project de ijskast in. Ik had genoeg andere dingen te doen.

In 2021 besloot ik er mee verder te gaan en dan meteen maar een olietemperatuurmeter in te bouwen. De benzinemeter moest dus naar een andere plek.
Helaas geen Veglia-exemplaar maar een van Amazon. Voor € 12,99. inclusief de sensor. Er zit wel een rand omheen van een Veglia-meter dus de behuizing moest aangepast worden.

 
Als je het schema groter wilt zien kun je er op klikken.

Helaas lukte het niet met de aangepaste behuizingen. Het verwijderen van een ring aan de voorzijde zorgde voor problemen met het glasplaatje en de bevestiging van de sierring. Weer ging het project de ijskast in en maakte ik tijd om een nieuwe motor te bouwen.

In het najaar van 2023 kreeg ik een ingeving: ik zou de behuizingen helemaal nieuw maken met behulp van een 3D printer. Die heb ik zelf niet maar in de bibliotheek van Breda is een "Maker's Base" en daar staat een hele rij van die dingen, allemaal Prusa's. Wat je hier ziet is nog niet de helft:

En er werkt iemand die heel handig is met ontwerpen in Fusion. Ik leverde de maatschets in en de ontwerpbestand werd voor me gemaakt.

Op twee printers tegelijk werden de behuizingen als "proof of concept" geprint. Net na sluitingstijd waren ze klaar en kon ik thuis verder met passen en meten (en gaten boren voor de doorvoer van kabels).

Jammer dat de afmetingen van de "ingewanden" van de tellers groter waren dan ik had getekend, de behuizingen pasten wel goed in de frontplaat maar de km-teller en de toerenteller niet in de behuizingen. Terug naar de tekentafel dus.

Gelukkig had ik de ontwerpbestanden mee naar huis gekregen en kon ik zelf de ontwerpen aanpassen. Toch zou het tot mei 2024 duren voor de nieuwe versie uit de printers zou komen. Ik had, om alles te fixeren in de behuizing en een oplegring voor de glasplaatjes te hebben, ook nog twee ringen van 1 cm getekend en voor de km-teller een huis zonder achterkant zodat ik de originele achterkant kon gebruiken.

De behuizing voor de km-teller. De achterkant van de originele teller is complex met veel gaten voor controlelampjes en verlichting en de tellerkabel.
Hier kies ik er voor om het ingekorte origineel in het nieuwe huis te schuiven. Omdat het ovaal is wordt het ontwerp daaraan aangepast:

De "sluitring" die in de behuizingen klemt. Je ziet het randje waar het glas in past:

Het geprinte resultaat met links het huis voor de toerenteller en rechts dat voor de km-teller:

De complexe achterkant van de kilometerteller:

Voor de toerenteller moest ik een aantal gaten in het geprinte onderdeel boren: voor de verlichting en de laadstroomcontrolelamp. Ook zitten er 3 aansluitingen voor stekkers in het huis. Dat was snel gebeurd en daarmee was ook deze klaar voor inbouw:

Er moest alleen een oplossing gevonden worden om de toerenteller te fixeren in de frontplaat. Daarvoor boog ik een aluminium ring die precies om het huis paste en lijmde deze op 3 punten vast aan het huis.

De bekabeling kwam aan de beurt en dat was best lastig. Ik had een interfacekabel gemaakt maar die was erg stug. Daarom eerst gezorgd dat alle aansluitingen doorgemeten werden zodat ik zekerheid had dat na inbouw alle lampjes en instrumenten zouden werken. Voor alle zekerheid een doos 5W lampjes met bajonetfitting aangeschaft en een grote hoeveelheid krimpconnectors om alles aan te sluiten.

In een eerdere fase van dit project had ik al een interfacekabel gemaakt die er voor zorgt dat alle kabels uit de nieuw gemaakte kabelboom van de 850 kunnen worden aangesloten op dit dashboard.

Blok 1 en 2 zijn voor aansluiting op de kabelboom van de 850, blok 4 is voor de brandstofmeter die een plekje gaat krijgen in het midden van de auto.

Ook kocht ik nog een assortiment waarschuwingslampjes (rood en groen) voor laadstroom, oliedruk en richtingaanwijzers. Die zijn ondertussen ook ingebouwd en aangesloten. Dashboard klaar voor inbouw! En dit is de voorkant waar ik binnenkort tegenaan mag kijken:

Meer over wat er aan de kabelboom in de auto wordt aangepast en hoe het geheel wordt ingebouwd volgt later.

Er lag nog iets in een hoek dat essentieel is voor de 850: de radiateur. Puur om ruimte te sparen lag dat ding niet in de werkplaats en dan vergeet je 'm als je niet oppast. Afgelopen weekend dus opgehaald en op het zicht gecontroleerd. Lijkt niet lek dus afgeleverd bij de specialist. Schoonmaken, afpersen, stralen en spuiten. Daarna klaar om meteen in te bouwen. Zo was hij toen hij in de opslag lag; kan dus echt wel wat verzorging gebruiken:

Tussendoor nog even op bezoek geweest bij de expert. Van binnen en van buiten schoongemaakt en klaar om te testen.

Bij het testen bleek er een kleine lekkage aanwezig aan de onderste slangaanluiting. Gerepareerd en daarna is alles gespoten.

Toen de onderdelen voor de wisselstroomdynamo eenmaal op de werktafel lagen was de montage snel geregeld. Uit de eigen voorraad kwam een gelijkrichter, de lagers en de borstelhouder kwamen uit de kast van Leeman in Breda.

De diodebrug, anker en stator waren nog goed dus vandaag ben ik er maar even voor gaan zitten.
 
Koelvin en poelie moeten nog gestraald en gespoten worden. Daarmee wil ik even wachten tot ik voldoende spullen verzameld heb want er moet nogal het een en ander voor worden opgebouwd aan techniek voor het stralen kan beginnen.

De voorkant is vandaag flink aan de beurt geweest en na de grille kon ik ook met de clignoteurs verder want van Fred W kon ik twee nog soepele clignoteurhoezen overnemen die na schoongemaakt te zijn goed bruikbaar bleken. Ik had er voor de rechterkant al een en voor die kant had ik ook nog een complete, nieuwe richtingaanwijzer, Voor de linkerkant moesten we de oude clignoteur uit elkaar halen en met een nieuw glaasje weer monteerbaar maken. Kabels door de hoes en nieuwe kabelschoenen er op en we kunnen weer legaal links- en rechtsaf.
 

Voor de revisie van de wiselstroomdynamo had ik een hoop onderdelen nodig. Zoeken op Marktplaats en Ebay leverde geen resultaten op, dus maar eens gezocht bij bedrijven in de buurt. Wie weet was daar nog een combinatie van kennis van zaken en goedgevulde onderdeelrekken aanwezig.

Dus dagje vrij genomen en het avontuur gestart. De eerste was meteen raak. Ook nog iemand die wist wat een Fiat 850 was. Heel aardige vakman. Koolborstels voor de startmotor had ik ook nodig en die kon hij zonder onderdelenboek meteen uit de kast trekken.

Voor de diodebrug was wat zoekwerk nodig maar die werd ook snel gevonden bij de groothandel. Meteen ook maar de borstelhouder besteld. Daarna maakte hij de servicegerichte opmerking "Mijn broer staat toch bij de leverancier, ik laat het meteen wel meebrengen. Als je wilt kun je wachten". Dus broer gebeld, die was al op de terugreis maar werd teruggestuurd. Ondertussen meteen nieuwe lagers gekocht en als service werd het anker netjes schoongemaakt in de draaibank.

Tijdens het wachten een goed gesprek maar helaas bleek de diodebrug niet de goede; morgen doen ze een nieuwe poging. Alles meegekregen en hoefde nog niets te betalen; "doe dat maar als je de diodebrug komt komt halen".Let wel: ik had de goede man nog nooit in m'n leven gezien! Moraal van het verhaal: "Wat je van ver haalt is lekker maar soms heb je dichtbij meer geluk". UPDATE: De diodebrug is niet meer leverbaar. Om het verdriet te verzachten is de oude gratis getest; die bleek in orde te zijn dus die is gespoten en al weer ingebouwd.

Een belangrijk karwei was het maken opbouwen van de portieren en de achterwandjes. De oude chroomlijsten, de rubbers en de bekledingspanelen waren nogal matig, om het maar eens positief te zeggen. Er zijn nieuwe raamlijsten gemonteerd, de tochtruitjes zijn gereviseerd en over de bekledingpanelen heb ik al eerder een item geplaatst. Die zitten er nu dus ook in!

Wel hebben we besloten geen portiertassen te maken en geen asbakken in te bouwen. Niet origineel maar volgens ons ook niet functioneel. Nog even over het plaatsen van de sierlijsten want het eerste portier heeft ons nogal wat tijd gekost om het goed te doen. Het tweede portier was daarna zo klaar.

De juiste volgorde is: Sierlijsten op maat maken en weer verwijderen - Ruit in deur en nog niet vast aan kabel - Ruitgeleidingsrubber los in deur - Klemmetjes voor sierlijst plaatsen (9 stuks per lijst) - Sierlijsten op hun plaats klemmen - Ruit in geleiding, maar nog steeds in laagste stand - Tochtruitje op zijn plaats en vastschroeven - Ruitgeleidingsrubber tussen sierlijsten klemmen - Ruit omhoog - Onderste geleiding onder tochtruitje plaatsen en vastzetten - Ruitmechanisme afstellen.

Een deel van het werk dat maar steeds bleef liggen was de afgelopen week aan de beurt: startmotor en dynamo moesten onderhanden genomen worden. Nou is dat geen vervelend werk maar omdat 't er allemaal nogal vervuild en gecorrodeerd uit zag (en er genoeg andere dingen te doen waren) bleef ik het maar uitstellen. Tot nu. Van de oorspronkelijke startmotor was een deel van het rondselhuis afgebroken; gelukkig nog twee andere in voorraad.
Eerst maar eens uit elkaar en alle onderdelen schoonmaken. Geen overbodige luxe.

Gelukkig is het een linksdraaiende! Wel een hoop gefrunnik om de bendix en de gaffel op zijn plaats te krijgen (inclusief het rubber dat tussen het statorhuis en het bendixhuis zit)

De gelijkstroomdynamo wil ik waarschijnlijk omruilen voor een wisselstroomdynamo. Dat is dus de volgende opdracht. Ik had er een liggen die ik ooit in een schuur in de Beemster heb gekocht. En die lag toen al jaren te rotten in een kistje:

Ik heb de dynamo (met veel moeite) voorzichtig uit elkaar kunnen halen. Het anker ziet er slecht uit, ik heb een diodeplaat nodig, een borstelsetje en een stel lagers. Die moet dus gereviseerd worden door een specialist.

Na de voorbereidende werkzaamheden aan de paneeltjes was het vandaag zaak ze van hun bekleding te voorzien. In eerste instantie wilden we ze niet aan beide zijden beplakken met de schuimlaag maar na wat proberen leek het er op dat het resultaat dan toch wat mooier zou zijn. Eerst maar eens begonnen met meten en knippen:

Hardware.... Daar horen ook de handgrepen bij. Die leken wel uit een modderpoel te komen maar met een dosis groene zeep en wat inspanning worden ook die weer netjes:

Uiteraard willen we er binnen ook fatsoenlijk bij zitten. Deze week dus ook de panelen voor de portieren en achterkant gemeten, gezaagd en voorbereid voor bekleding. Dat meten viel nog niet mee omdat de oude panelen erg hadden geleden van het vocht dat zich sinds 1971 naar binnen had gewerkt.

Eerst dus iets gemaakt van 3.2mm hardboard wat in de buurt kwam van de benodigde afmetingen en daarna een heleboel keer heen en weer tussen de zaagtafel en de auto. Dat resulteerde in dit, het paneel voor het linkerportier:

Daarna de beide achterpanelen gezaagd en het paneel voor het rechterportier. En om te voorkomen dat vocht nog een keer de boel verziekt de achterkant van alle panelen bekleed met "Innotec Door Finish Special". Dit is een schuimfolie die het paneel perfect afsluit en ook het geluidsniveau in de auto nog wat omlaag kan brengen. Binnenkort de bekleding er op en alles inbouwen.