Wat is er nieuw?
- Fiat 850's gebouwd door Scioneri (nieuwe foto toegevoegd)
- Fiat 850 in Brescia
- Fiat 850 in Duckstad (update)
- De Fiat 850's van Vignale (update 3)
- Pakkingen printen voor de Fiat 850 (en andere modellen)
- Druklager van de Fiat 133 vervangen
- Elektrische benzinepomp voor de Fiat 850
- Fiat 850 Spider, maar dan anders
- Feest! De introductie van de Fiat 850 in Rimini
- De Fiat 133 in Finland
Formula 850 1966-1976
Paolo Fagioli kreeg de autosport met de paplepel ingegeven want zijn opa Luigi (bijnaam "de struikrover uit de Abruzzen") was de oudste coureur (53 jaar) die ooit een Formule 1 race heeft gewonnen en was ook de enige Formule 1 coureur die in de 19e eeuw werd geboren.
Paolo was was een van de eersten die geloofde in de Formule 850 en in het voorjaar van 1966 bouwde hij al zijn eerste auto voor deze competitie. Die auto was afgeleid van zijn eerdere Formule Baby Junior met Steyr-Puch-motor. De motor werd vervangen door de volgens de regelementen voorgeschreven motor van de Fiat 850 Coupé die hij koppelde aan de versnellingsbak van een Fiat 500 D. In de herfst van 1967 bouwde hij een volledig nieuwe auto, gebouwd rond een buizenframe en met een kunststof carrosserie. De motor leverde 78 pk bij 7.400 tpm, waarmee een maximumsnelheid van ongeveer 190 km/u haalbaar was.
Links de eerste Formula 850 van Fagioli, rechts de aangepaste versie van 1967
Op de Salononcino dell'Auto da Competizione in Turijn in 1968 presenteerde Fagioli de 852/M, een nieuwe auto, waarbij het buizenframe opnieuw was ontworpen. De 852/M had schijfremmen van de Triumph Spitfire aan de voorzijde en die van de Abarth 1000 aan de achterzijde. Het vermogen was teruggebracht tot 68 pk bij 7.400 tpm om de betrouwbaarheid te verhogen.
De monoposto kreeg het volgende jaar, in de 853/M, een verbeterd chassis en een motor die was geprepareerd door Genovese. In 1971 werd de aerodynamica bijgewerkt naar de inzichten van die tijd. Het "sigaar"-vormige front werd lager en kreeg een meer vierkante vorm.
In zijn voortdurende zoektocht naar efficiëncy paste Fagioli in 1972 de voorkant aan door de schijfremmen naar binnen te brengen, maar de auto bleek te zwaar en niet krachtig genoeg.
In 1973 werden het chassis, de aerodynamica en de radiatoren verbeterd en werd tuner Lavazza ingeschakeld die een motor van 72 pk en een verbeterde versnellingsbak leverde.
De voorremmen verhuisden zo te zien weer naar de buitenkant,
Het model uit 1974 werd ingrijpend verbeterd, vooral op het gebied van aerodynamica, waarbij goed gekeken was naar de toenmalige Formule 1: de achterwielophanging en de remmen werden vervangen en in plaats van de originele Fiat 500-versnellingsbak werd een nieuwe Colotti T75 gebruikt; voor de motoren ging Fagioli langs bij Del Giovane.
Deze Fagioli stond begin 2023 te koop; volgens de verkoper is het er een uit 1972.
Biraghi Autocorse was het bedrijf waar Luciano Biraghi zijn opvoerkunsten deed. Hij begon in 1965 met de Formula Junior 500 en het jaar daarna in de Formula 850 en zou tussen 1966 en 1968 in totaal 9 auto's bouwen die werden ingeschreven bij de CSAI. Twee van deze auto's (67.4 and 67.5) werden op zijn naam ingeschreven en werden beschikbaar gesteld aan de coureurs van zijn team, waaronder Lella Lombardi die met 67.4 reed. De andere werden verkocht aan privé coureurs. Ieder seizoen werd de versie verbeterd t.o.v. het vorige jaar.
In 1968 bouwde Luciano Biraghi zijn laatste twee auto's waarvan er een speciaal voor Lella. Dat was de auto met chassisnummer 68.1; Lella Lombardi staat op het certificaat van inschrijving als eigenaar geregistreerd.
Biraghi's waren succesvolle auto's, wie er ook mee reed.
Adelmo Fossati in 1968
Lella Lombardi in 1970, ze werd tweede in 1971
Orazio Ragaiolo in 1972
Giacomo Ballarino (een race gewonnen in 1975 en een 1977)
Biraghi 1966
Biraghi formula 850 met chassisnummer 001 uit 1966. Deze auto stond, volledig gerestaureerd, te koop bij Aquarama.
Deze foto toont een van de 3 ribben van het chassis, een fundamenteel en essentieel kenmerk van alle Biraghis.
In 1967 kreeg de Biraghi onder andere een langere wielbasis
De Biraghi van 1968, met kleine aanpassingen aan de ophanging
Biraghi 1969. De verbeteringen voor dit jaar waren een nieuwe voorwielophanging, betere besturing en remmen en een krachtiger motor.
Ook de carrosserie werd aangepast.
Lella Lombardi in de Formula 850 in een Biraghi:
De auto met chassisnummer 68/1 stond later op de beurs `Auto e Modo d'epoca` in Padua:
Lella Lombardi was een van de coureurs in het team van Biraghi. Ze was de tweede vrouw in de Formule 1 maar de enige die ooit in een Grand Prix in de punten eindigde. Ze reed in totaal 17 races voor de teams van March Engineering, RAM Racing en Williams. Wat niet veel mensen weten is dat ze in de jaren 70 deelnam aan de Formule 850 en daar de titel won.
Ze begon te racen op haar 11e en op haar 24e debuteerde ze in de Formula Monza. Ze had talent maar omdat ze niet uit een rijke familie kwam duurde het lang voor ze doorbrak. Na 3 jaar ging ze over naar de Formule 3 en in 1974 in Engeland naar de Formule Ford Mexico en tussen 1974 (ze was toen 33) en 1976 nam ze deel aan de Formule 1. Tot haar dood in 1992 bleef ze racen en tot nu toe heeft geen enkele vrouwelijke coureur haar Formule 1-record gebroken.
Op de website die aan Lella Lombardi is gewijd vond ik deze video waarin Luciano Biraghi vertelt over de Formula 850 (wel in het Italiaans).
Ik heb ook een film van een race met een Biraghi Formula 850.
Deze foto's laten wat meer details van de achterkant zien:
Aan het externe oliefilter is veel aandacht besteed. Het is wel een blok waar een mogelijkheid voor een opschroeffilter aanwezig is.
De voorwielophanging:
In het boek "Fiat 850 Fuoriserie" van Alessandro Sannia wordt bij de Formula 850's de "Patriarca" genoemd maar de informatie is beknopt en er staat geen foto bij. Daarom was ik blij dat er op Catawiki ineens een te koop kwam (maart 2023). Hoewel de informatie op Catawiki ook beperkt is kan ik er met het verhaal uit "le Fuoriserie" genoeg over vermelden.
Rodolfo Patriarca, die bekendstond om zijn tuningcapaciteiten, begon in Rome een werkplaats en was in het Italiaanse Register van Motorvoertuigproducenten geregistreerd als sportautoproducent. In het bijzonder zijn 750 Sport met Giannini-motor behaalde successen. De foto hieronder is gemaakt tijdens de MilleMiglia van 2010.
Toen in 1958 de Formula Junior (voor monoposto's met cilinderinhoud van maximaal 1100 cc) werd gestart door de Italiaanse autosportbond CSAI was Patriarca daar geen voorstander van. Naar zijn mening kwamen de vaardigheden van de coureur beter tot hun recht in een auto met een kleinere cilinderinhoud. Hij probeerde tevergeefs om samen met de Scuderia Roma een Baby Junior-kampioenschap op te starten met eenzitters met de motor van de Fiat Nuova 500.
Toen begonnen werd met de Formule 850 deed hij daar fanatiek aan mee. In totaal bouwde hij echter maar vijf auto's. De Patriarca Formula 850 op Catawiki is er daar dus een van.
Die auto is deel van een autoverzameling in Midden-Italië en er is wat werk aan verricht om hem verkoopklaar te maken: de motor werkt goed, de koppeling is gereviseerd en de remmen zijn in werkende staat. Wel moet de waterpomp gecontroleerd worden. Helaas zitten er niet originele velgen onder. Versnellingsbak in goede staat.
Na een grote beurt kan hij het circuit weer op om aan wedstrijden mee te doen.
De auto is gekocht van Bruno Patriarca (zoon van Rodolfo??) en er is een notariële akte om dat te bewijzen.
Blijkbaar is de Formula 850 populair want de artikelen die ik er over heb gepubliceerd trekken altijd snel veel lezers. Ik heb daarom een paar uurtjes op het internet (vooral) Pinterest rondgesnuffeld en daar genoeg foto's gevonden om een klein album samen te stellen. De oorspronkelijke fotografen heb ik niet kunnen achterhalen maar ze verdienen alle lof dat ze dit voor ons hebben vastgelegd.
Klik voor het album op de foto.
Aquarama Boats & Cars is een bedrijf dat vaak nogal exotische voorraad heeft. Als je in de lijst met reeds verkochte auto's kijkt dan staan daar heel interessante auto's tussen. Op dit moment (begin 2023) staan er maar liefst 4 Formula 850's te koop, van hopeloos tot prachtig gerestaureerd.
We beginnen met de Biraghi Formule 850 (chassis 001 uit 1966) Deze is volledig gerestaureerd tot in elk detail. De motor, versnellingsbak, ophanging, remmen, elektrisch systeem, chassis, aluminium carrosserie en alle verschillende details, alles is gereviseerd). Vraagprijs is € 20.000.
Klik op de foto voor een klein album
De auto heeft sinds 1966 3 eigenaren gehad is zeer origineel (er zijn dus in de loop der jaren nooit veranderingen aan gegaan). De historie met documenten, foto's van de eerste test in Vallelunga in 1966 is compleet. De auto is raceklaar en kan worden gebruikt in in classic races, vrije trainingen op het circuit of in de 850 Formula Trophy.
Deze foto toont een van de 3 ribben van het chassis, een fundamenteel en essentieel kenmerk van alle Biraghis.
Er is nog een Biraghi maar die is een stuk minder mooi:
En dan nog een StylAuto die echt veel werk nodig heeft maar daar is de prijs ook naar (€ 9000):
En tot slot een Atecar uit 1976. Het is een AT-76, chassisnummer 02. De auto is gebouwd door Aldo Testa met mechanica afgesteld door Giovanni Colombo.
Deze auto is gebouwd op basis van een De Sanctis uit 1969, heeft nog steeds zijn 850-motor, Colotti-versnellingsbak, Girling-remmen en alle originele De Sanctis-instrumenten.
In 1976 reed Biagio Cammarone met deze auto. Vraagprijs € 15.000.
Op internet zoek ik regelmatig naar Formula 850's waarvan ik nog weinig of geen informatie op deze site heb staan. Zo vond ik op www.formula-850.com deze Ciceri GMS Formula 850, in 1969 gebouwd door de gebroeders Giovanni, Mario en Sergio Ciceri (vandaar de naam GMS ). Ze bouwden er twee, dit is de laatste.
Klik op de afbeelding of hier om een album te zien.
Verdere gegevens van deze auto:
Chassis nr. 2
Motor:
Fiat 850 met gewijzigde olietoevoer, gepolijste krukas (gehard en gebalanceerd)
Drijfstangen lichter gemaakt, gewogen/gebalanceerd
Afgedraaid en gebalanceerd vliegwiel
Tuimelaars lichter gemaakt
Tuimelaaras geoptimaliseerd
Uitlaatkanalen verbreed
Nokkenas 300 graden
Grootte verbrandingskamers gekalibreerd
Transmissie:
Fiat 850 F (Collotti) met rechte vertanding- verschillende versnellingsoverbrengingen kunnen worden gekozen.
Volgens de homologatiepapieren was het echter een Fiat 500 F.
Van Renato Benusiglio weet ik niet veel, behalve dat hij in zijn leven ontzettend veel geracet heeft. Hij heeft een eigen album op issuu.com staan en er is weinig waar hij niet in geraced heeft. En dus ook in de Formula 500 en Formula 850. Van één pagina uit dat album met Formula 850's er op heb ik onderstaande afbeelding geleend en bewerkt.
Hij racete ook in deze Dagrada.
Op de site van het Italiaanse Formula 850 register is veel informatie te vinden, vooral welke bouwers bezig waren met de Formula 850. Van daaruit is meestal wel verdere informatie te vinden; Google is je vriend. Maar ook in het boek "Fiat 850 Fuoriserie" worden Formula 850 auto's kort beschreven. Er moet dus veel te vinden zijn.
Een goed startpunt is de lijst met constructeurs en hun auto's.
Hieronder vind je een alfabetische lijst van de Formule 850 fabrikanten die destijds het certificaat van oorsprong bij de CSAI hebben aangevraagd en het aantal exemplaren dat door elk is gecertificeerd.
Wel moet gezegd worden dat veel auto's meerdere keren gecertificeerd zijn; dit gebeurde in de overgrote meerderheid van de gevallen omdat de eigenaren de wagens moderniseerden met nieuwe carrosserieën, nieuwe en hogere rolbeugels, de ophangingen en het chassis aanpasten, zelfs de wielbasis verkorten, dit alles vereiste steeds een nieuwe certificering.
Hoeveel er dus werkelijk gebouwd zijn is niet te achterhalen.
| Constructeur | Aantal gebouwd | In "Fuoriserie" |
| A.M.S. | 4 | Ja |
| A.T.E.CAR | 2 | Nee |
| A61 | 1 | Nee |
| AGOSTI | 1 | Ja |
| ALESSANDRINI | 1 | Nee |
| ANDREOLI | 1 | Nee |
| AUTOSPORT | 1 | Nee |
| AUTOTECNICA | 1 | Ja |
| AZ | 2 | Ja |
| B.W.A. | 7 | Nee |
| BARELLI | 2 | Nee |
| BELLASI | 2 | Ja |
| BIGNAMI | 2 | Nee |
| BIRAGHI | 9 | Ja |
| BIREL | 1 | Ja |
| BONETTI | 3 | Ja |
| BRANCA | 1 | Nee |
| BROGAM | 1 | Nee |
| BUGLIONI | 1 | Nee |
| C.R.M. | 1 | Nee |
| C.V.R. | 2 | Nee |
| CARENA | 1 | Nee |
| CICERI GMS | 2 | Ja |
| D.R.M. | 1 | Nee |
| DAGRADA | 5 | Ja |
| DALGO | 1 | Nee |
| DE SANCTIS | 29 | Ja |
| DEALGO | 1 | Nee |
| DEL GIOVANE | 2 | Ja |
| DEMA | 1 | Ja |
| DIANA | 1 | Nee |
| E.L.E. | 1 | Nee |
| FAGIOLI | 7 | Ja |
| FALCONE | 1 | Nee |
| FELISATI | 1 | Nee |
| FERRAZZI | 1 | Nee |
| FIDE | 2 | Ja |
| FIORETTI | 1 | Ja |
| FOGLIETTI | 1 | Ja |
| FRABER | 1 | Nee |
| GDS | 1 | Nee |
| GIANNINI | 1 | Nee |
| GIGLIO | 1 | Nee |
| GILI | 1 | Nee |
| GIULIANI | 2 | Ja |
| GPD | 1 | Nee |
| GRASSELLI | 2 | Nee |
| GSC | 1 | Nee |
| GSM | 1 | Nee |
| GUARNIERI | 1 | Ja |
| IPPOCAMPO | 2 | Nee |
| JACO | 1 | Nee |
| L.G.A. | 1 | Nee |
| L.P.T. | 1 | Nee |
| LUCKY | 11 | Ja |
| M.Z. | 8 | Nee |
| MACO | 2 | Nee |
| MANTISSA | 1 | Ja |
| MARRAS | 1 | Ja |
| MONTAGNA | 1 | Nee |
| MONTEVERDE | 1 | Nee |
| NEISSE | 1 | Nee |
| NIPAMA | 1 | Ja |
| OL-GA | 1 | Ja |
| PAPARUSSO | 1 | Ja |
| PATRIARCA | 1 | Ja |
| PRAT | 1 | Ja |
| PRATALI | 1 | Nee |
| PULVIRENTI-BRACCINI-PT | 1 | Nee |
| RENZINI | 2 | Ja |
| REPETTO | 3 | Ja |
| RESIDORI | 1 | Nee |
| RRE | 1 | Nee |
| SACE | 1 | Nee |
| SANETTI | 2 | Nee |
| SCA-BRU’ | 1 | Nee |
| SELENE | 3 | Nee |
| SILVA | 1 | Ja |
| SINIBALDI | 1 | Nee |
| SPICAR | 1 | Nee |
| STELLINA | 1 | Nee |
| STYLAUTO | 1 | Ja |
| TABI V.D.R. | 1 | Nee |
| TAGLIANI | 2 | Ja |
| TECNO | 14 | Ja |
| TONY KART | 4 | Ja |
| VACCARI | 2 | Ja |
| VIALI | 1 | Nee |
| VICO | 1 | Ja |
| VIGEZZI | 1 | Nee |
| WAINER | 2 | Ja |
| Z.A.M.B.A. | 1 | Nee |
| ZANI | 2 | Nee |
| Totaal | 206 |
De Formula 850 was in 1966 een vervolg op de Formula 500 serie, In de Formula 850 (otto e mezzo) werd geraced met monoposto's aan de volgende eisen moesten voldoen:
ALGEMEEN:
- De auto's waren van het eenzits racetype waarvan de motoren waren afgeleid van een auto van een Italiaans merk die was goedgekeurd in de categorie Touring-serie (groep 1)
- Maximale cilinderinhoud: 850 cc
- inimale spoorbreedte: 105 cm
- Minimale wielbasis: 180 cm
- Minimumgewicht rijklaar en zonder brandstof: 300 kg
- Maximale externe breedte body: 90 cm
- Het gebruik van verplaatsbare ballast was verboden.
MOTOR:
- De motor moest strikt standaard zijn zoals die van de gehomologeerde auto waarvan hij was afgeleid en alleen de volgende wijzigingen, vervangingen of verwijderingen waren toegestaan aan de motor:
- Uitlaatspruitstuk en geluiddemper:
Een eigen uitlaatsysteem was toegestaan om het spruitstuk en de uitlaatdemper te vervangen. - Carburateur:
Het luchtfilter mocht worden verwijderd of vervangen.
De carburateur die normaal op de motor was gemonteerd mocht niet worden vervangen of omgebouwd.
Het was echter wel toegestaan om de onderdelen te wijzigen die de dosering van de brandstof en lucht regelen. - Koeling:
Het was toegestaan om de radiator, de waterpomp, de bijbehorende leidingen en steunen te vervangen, te verplaatsen en / of te modificeren met onderdelen van andere merken.
Wijziging of verwijdering van de ventilator en thermostaat was toegestaan.
In het geval van een luchtgekoelde motor was het toegestaan om het ventilatiesysteem aan te passen of te verplaatsen, maar niet te verwijderen. - Elektrisch systeem:
Het was toegestaan om de dynamo en de spanningsregelaar te verwijderen. - Sensoren:
Het was toegestaan om sensoren op de motor te vervangen, te verwijderen of toe te voegen voor kilometertellers, toerentellers, thermometers en water- en oliedrukmeters.
VERSNELLINGSBAK:
- De versnellingsbak moest van hetzelfde merk zijn als de motor, ook al behoorde deze tot een ander automodel.
Overbrengingsverhoudingen moesten standaard blijven. - De vervanging van de overbrengingsverhouding was alleen toegestaan als deze door de fabrikant was goedgekeurd, ook voor een ander type auto dat tot groep 1 behoorde.
- Bij montage van een andere versnellingsbak dan de oorspronkelijke was voor deze aanpassing het aanbrengen van een tussenflens op de motor en versnellingsbak toegestaan.
Deze flens kon de startmotorsteun en de tussenas tussen de koppeling en versnellingsbak dragen.
ANDERE VEREISTEN
- Carrosserie:
De open eenzitscarrosserie moest ter hoogte van de bestuurder zijn voorzien van een rolbeugel die ten minste 3 centimeter hoger moest zijn dan het hoofd van de bestuurder wanneer hij achter het stuur zat en die breder moest zijn dan de schouders van de bestuurder.
De coureur moest kunnen in- en uitstappen zonder enig bewegend element, inclusief het stuur, te verplaatsen. - Verplichte automatische start:
Met ingebouwde startmotor die kon worden bediend door de bestuurder achter het stuur. - Brandbeveiliging:
Naast de bescherming die al door art. 125 van de C.S.I. was vereist moest de auto zijn uitgerust met een elektrische hoofdschakelaar of met automatische bediening, of worden bediend door de bestuurder. - Remmen:
Een gescheiden (dubbel) remsysteem was vereist en wel zodanig dat, in geval van verlies op één punt van de removerbrenging, de werking van de remmen op ten minste twee wielen van dezelfde as wordt voortgezet. - Opvang olie:
Het was verplicht om een apparaat te installeren dat ontworpen was om elke olieretour door de vulopening van het carter op te vangen. - Tijdens de races wordt geen olietoevoer toegestaan.
Alle vulopeningen van de motor en het oliereservoir moesten zo zijn ontworpen dat verzegelingen van de vulopeningen konden worden aangebracht. - Brandstof:
Alleen commerciële brandstof zoals gedefinieerd door de F.I.A. was toegestaan. - Certificaat van oorsprong:
Elke Formule 850 (F. 8½)-auto die voor een race verscheen, moest een certificaat hebben dat was afgegeven door de C.S.A.I. dat de oorsprong van de basiselementen bevestigde.
In de jaren 1967 tot en met 1979 werden de vereisten bijgewerkt. Zo werden de toegestanen afmetingen en het gewicht van de auto aangepast en kwam er meer vrijheid voor de constructeurs om onderdelen te kiezen. Deze wijzigingen komen misschien later nog eens aan bod in een ander artikel.
Dit inhoud van dit artikel is gecombineerd met dit artikel en vormt zo samen het verhaal van de Sanctis.
.jpg)
